I.Hội nghị Ianta (2-1945) và những thỏa thuận của ba cường quốc
1. Hoàn cảnh
- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra với các nước Đồng minh. Đó là:
+ Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít.
+ Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.
+ Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.
=> Từ ngày 4 đến 11/2/1945, Hội nghị Ianta được triệu tập, với sự tham gia của nguyên thủ ba cường quốc: Mỹ (Ph. Rudơven), Anh (U. Sớcsin), Liên Xô (Xtalin).
U. Sớcsin, Ph. Ru dơ ven, I. Xtalin (từ trái qua phải) tại Hội nghị Ianta
2. Nội dung hội nghị
Hội nghị đã đi đến những quyết định quan trọng:
- Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật để nhanh chóng kết thúc chiến tranh.
- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
- Thỏa thuận việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á.
+ Ở châu Âu: Liên Xô chiếm đóng Đông Âu, Đông Đức, Đông Béclin; Mĩ, Anh, Pháp chiếm Tây Âu, Tây Đức, Tây Béclin.
+ Ở châu Á:
Bán đảo Triều Tiên bị chia cắt thành hai miền theo vĩ tuyến 38
Theo quyết định của Hội nghị Pốtxđam (ở Đức, từ ngày 17/7 đến 2/8/1945) việc giải giáp quân đội Nhật ở Đông Dương được giao cho quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16, quân Trung Hoa Dân quốc ở phía Bắc.
=> Ý nghĩa: những quyết định của hội nghị Ianta đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới, thường được gọi là “Trật tự hai cực Ianta”.
Sự phân chia khu vực ảnh hưởng trên thế giới theo khuôn khổ của trật tự hai cực Ianta
II.Sự thành lập Liên hợp quốc
1. Sự thành lập
- Từ 25/4 đến 266/1945, đại biểu 50 nước họp tại Xan Phranxixcô (Mỹ) thông qua Hiến chương thành lập Liên hợp quốc.
- Ngày 24/10/1945, Hiến chương chính thức có hiệu lực (được coi là “Ngày Liên hiệp quốc”). Trụ sở đặt tại Niu Oóc (Mỹ).
Lễ kí Hiến chương Liên hợp quốc tại Xan Phranxico (Mĩ)
2. Mục đích hoạt động
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
- Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
3. Nguyên tắc hoạt động
- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào.
- Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
- Chung sống hòa bình và sự nhất trì giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc.
4. Các cơ quan chính: có 6 cơ quan chính.
- Đại hội đồng: gồm tất cả các nước thành viên, mỗi năm họp một lần để thảo luận các vấn đề hoặc công việc thuộc phạm vi Hiến chương.
- Hội đồng bảo an: là cơ quan chính trị quan trọng nhất, chịu trach nhiệm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, mọi quyết định của Hội đồng chỉ được thông qua và có giá trị khi có sự nhất trí của 5 ủy viên thường trực là Nga, Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc.
- Ban thư ký: cơ quan hành chính – tổ chức của Liên hợp quốc, đứng đầu là Tổng thư kí có nhiệm kì 5 năm.
Ngoài ra, Liên hợp quốc còn có các tổ chức chuyên môn khác: Hội đồng kinh tế và xã hội, Tòa án quốc tế, Hội đồng quản thác, …
Trụ sở chính của Liên hợp quốc tại Niu Óoc
5. Vai trò
- Là diễn đàn quốc tế, vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và xung đột khu vực.
- Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế,... giữa các quốc gia thành viên.
- Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, ý tế, nhân đạo, giáo dục.
Hiện nay, Liên hợp quốc có 192 thành viên, Việt Nam (thành viên thứ 149) gia nhập Liên hợp quốc ngày 20/9/1977.
III. Sự hình thành hai hệ thống xã hội đối lập
* Thứ nhất, vấn đề nước Đức trở thành trung tâm trong nhiều cuộc gặp giữa nguyên thủ ba cường quốc Liên Xô, Mĩ và Anh.
Tại Hội nghị Pôxđam, ba cường quốc đã khẳng định:
+ Nước Đức phải trở thành một quốc gia thống nhất, hòa bình, dân chủ;
+ Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít;
+ Thỏa thuận việc phân chia các khu vực chiếm đóng và kiểm soát nước Đức sau chiến tranh: quân đội Liên Xô chiếm đóng vùng lãnh thổ phía Đông nước Đức, quân đội Anh, Mĩ, Pháp chiếm các vùng còn lại.
- Tháng 9 - 1949, Nước Cộng hòa Liên bang Đức ra đời với vai trò của các nước Mĩ, Anh, Pháp.
- Tháng 10 - 1949 được sự giúp đỡ của Liên Xô các lực lượng dân chủ ở Đông Đức đã thành lập Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Đức.
=> Như thế, trên lãnh thổ nước Đức đã xuất hiện hai nhà nước với hai chế độ chính trị khác nhau.
* Thứ hai, sự hợp tác về kinh tế giữa các nước:
- Năm 1949, Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) được thành lập. Đây là tổ chức hợp tác về chính trị, kinh tế, giữa Liên Xô và các nước Đông Âu.
- Sau chiến tranh Mĩ đề ra "Kế hoạch phục hưng châu Âu" (còn gọi là kế hoạch Mácsan) nhằm viện trợ các nước Tây Âu khôi phục kinh tế, đồng thời tăng cường ảnh hưởng và sự khống chế của Mĩ đối với các nước này. Nhờ đó, nền kinh tế các nước Tây Âu được phục hồi nhanh chóng.
=> Như vậy, ở châu Âu đã xuất hiện sự đối lập về chính trị và kinh tế giữa hai khối nước: Tây Âu tư bản chủ nghĩa và Đông Âu xã hội chủ nghĩa.
Soạn sử 12 tổng hợp gồm các bài trả lời câu hỏi in nghiêng giữa bài và giải các bài tập trong sách giáo khoa lịch sử 12, các bài giải sử 12 chi tiết nhất giúp các bạn học tốt sinh học lớp 12
#soanbaitap
Nguồn : Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945-1949) - soanbaitap.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét